Umalume Uyalumana (Ingxenye 1)
Sawubona bakwethu abathandekayo, labo abafuna izindaba ezishisayo ezithinta ucansi oluyimfihlo noluyingozi phakathi kwemindeni. Le ndaba eyenzeka empilweni yangempela, eyenzelwe kuphela abadala abangaphezu kweminyaka engu-18, labo abathanda ukufunda ngezinto ezithinta inkanuko yomzimba, ukulala ndawonye phakathi kwabantu abaseduze ngokwedlulele, kanye nezimo ezivusa umjuluko ongavumelekile emphakathini wethu. Njengomqapheli wezocansi nobudlelwano eNingizimu Afrika, ngiletha le ndaba ukuze sifunde ngazo izinto ezenzeka emakhaya ethu, futhi sixoxe ngendlela esingazibhekana ngayo ngokuvulekile nangokukhululeka.
UGugu uyintokazi eneminyaka engamashumi amabili nje kuphela. Muhle kakhulu, wakhiwe kahle umtwana kaNdlovu izinqa zakhe ziyagqama, amabele akhe ayindilinga eqinile, umzimba wakhe wonke uyabukeka sengathi wenziwe ngezandla zikaNkulunkulu uqobo. Uhlala nomama wakhe, udadewabo uNomonde owenza uGrade 11, kanye nomalume wakhe uSmanga oshayela itekisi likababa wabo oseGoli ngokomsebenzi. Ubaba wabo uthumela imali yonke inyanga zonke, kodwa umalume uSmanga uyena obona ukuthi indlu ihamba kahle, futhi uyena ohola itekisi elithatha abantwana esikoleni nalabo abaya emsebenzini.
UGugu akalenzi iphutha lokungaziwashi izimpahla zikamalume wakhe. Lokhu ukuqale kwenzeka eminyakeni emibili eyedlule ngesikhathi efunda uMatric, manje usewumahlalela ekhaya kodwa ezimisele ngokuya enyuvesi ngonyaka ozayo. Njengenjwayelo yakhe, lapho evuka ekuseni uyaqhuba ahlale phansi awashe izimpahla zikamalume uSmanga, ikakhulukazi amahembe nama-phantsi akhe. Umalume akalenzi iphutha lokushiya imali encane, noma uR20 noma uR50, emaphaketheni akhe ukuze uGugu azibheke ngawo emini. Bayazwana kahle, kodwa kunalokho okungaphezu kobuhlobo bomndeni phakathi kwabo – bahlezi besekana, bebalahlana ngamehlo, bekhulumisana ngezinto ezithinta umzimba wabo ngendlela efihlekile.
Indaba eqinile yaqala ngobunye ubusuku lapho uNomonde, udadewabo omncane, ebona uGugu eqhamuka endlini yakhe eyongena endlini kamalume uSmanga. UNomonde wayengalali kahle ngalobobusuku, wabe esemlandela ngokuthula ukuze abone ukuthi kwenzakalani. Wafika wama ngemuva kwewindini elingemuva, lapho kwakukhona ukukhanya okuncane okuvela ekameleni likamalume.
Akakholwanga yilokho akubona. Ezwa kuqala umsindo wowesifazane okhalayo ngokujabula ahhh... mmmm... yebo malume... sheshisa... ngiyakuthanda... umsindo ophuma emlonyeni kagogo wakhe omncane. Wathuka kakhulu uNomonde, ezibuza ukuthi ngabe kwenzakalani endlini kamalume wabo. Wathi esekhoba kancane ewindini, wabona into eyamshayisa ingqondo: udadewabo uGugu emile edunusele, ebambe udonga ngezandla zombili, umalume uSmanga emsheshisa ngemuva, ebhebha umthondo wakhe omkhulu ngamandla phakathi kwamathanga kaGugu.
Umthondo kamalume uSmanga wawumkhulu ngempela, uyisigodo esiqinile esidlebesi, ugcwele imithambo, uGugu ebhebhezwa kangangokuthi umzimba wakhe wonke uyanyakaza phambili naphambili njalo. Amabele kaGugu ayenyakaza ngendlela emnandi, izinqa zakhe ziyashayisana nodonga ngenxa yamandla kamalume. Umalume wayembambe okhalweni, emdonsa kuye njalo lapho efaka umthondo wakhe wonke phakathi kwenkomishi kaGugu emanzi kakhulu. Umsindo wempama wawuzwakala kancane phah... phah... phah... kanye nomsindo wamanzi kaGugu athi chu... chu... chu... njalo lapho umthondo kamalume uphuma uphinde ungena.
UNomonde wavele wazizwa eqhanyelwa phansi, inkomishi yakhe yaqala ukuba manzi ngokuzumayo. Wayebuka indlela udadewabo abhebhezwa ngayo ngendlela emnandi kangaka, kangangokuthi noGugu wayekhala ngokujabula okukhulu, ezibamba ukuze angakhali kakhulu. Umthondo kamalume wawudla ngokuba mkhulu, uGugu ebonakala ejabulela wonke umzuzwana walokho. Bathi bangaqeda, umalume wakhipha umthondo wakhe, waqhanyelwa phakathi kwamathanga kaGugu, echitha isende sakhe elishisayo emhlane nasezinqeni zikaGugu.
UNomonde wabaleka ngokuthula eqonde endlini yakhe, engena ngaphansi kwamafusi akhe. Akalalanga ngalobobusuku. Wayesekopa ecabanga ngamalume, indlela abebhebha ngayo uGugu, amandla akhe, umthondo wakhe omkhulu, nomsindo kaGugu okhalayo ngokujabula. Umzimba kaNomonde wawushisayo kakhulu, wazithinta phansi ecabanga ukuthi ngabe uyena obhebhezwa kangaka.
Le ndaba ayipheli lapha, bakwethu. Ingxenye yesibili izolandela maduze, ngizoxoxa okwenzeka ngemuva kwalokhu, ikakhulukazi ngendlela uNomonde azibhekana ngayo nemizwa yakhe entsha. Izinto ezinjengale zenzeka emakhaya amaningi, lapho inkanuko ivusa izinto ezingalindelekile phakathi kwabantu abaseduze. Kungenzeka ukuthi nawe uke wabhekana nesimo esifanayo, noma ucabanga ngesihlobo sakho ngendlela engafanele.Shiya amazwana akho ngezansi, uxoxe ngalokhu ngokuvulekile. Njengomqapheli wezocansi, ngithi kini: khulumani ngezinto ezinjengale ngaphambi kokuba ziqhume zibe yinkinga enkulu. Hlalani niphephile, futhi nijabulele ucansi ngendlela ephephile nevumelanayo.Umqapheli wezocansi kanye nobudlelwano eNingizimu Afrika
UGugu uyintokazi eneminyaka engamashumi amabili nje kuphela. Muhle kakhulu, wakhiwe kahle umtwana kaNdlovu izinqa zakhe ziyagqama, amabele akhe ayindilinga eqinile, umzimba wakhe wonke uyabukeka sengathi wenziwe ngezandla zikaNkulunkulu uqobo. Uhlala nomama wakhe, udadewabo uNomonde owenza uGrade 11, kanye nomalume wakhe uSmanga oshayela itekisi likababa wabo oseGoli ngokomsebenzi. Ubaba wabo uthumela imali yonke inyanga zonke, kodwa umalume uSmanga uyena obona ukuthi indlu ihamba kahle, futhi uyena ohola itekisi elithatha abantwana esikoleni nalabo abaya emsebenzini.
UGugu akalenzi iphutha lokungaziwashi izimpahla zikamalume wakhe. Lokhu ukuqale kwenzeka eminyakeni emibili eyedlule ngesikhathi efunda uMatric, manje usewumahlalela ekhaya kodwa ezimisele ngokuya enyuvesi ngonyaka ozayo. Njengenjwayelo yakhe, lapho evuka ekuseni uyaqhuba ahlale phansi awashe izimpahla zikamalume uSmanga, ikakhulukazi amahembe nama-phantsi akhe. Umalume akalenzi iphutha lokushiya imali encane, noma uR20 noma uR50, emaphaketheni akhe ukuze uGugu azibheke ngawo emini. Bayazwana kahle, kodwa kunalokho okungaphezu kobuhlobo bomndeni phakathi kwabo – bahlezi besekana, bebalahlana ngamehlo, bekhulumisana ngezinto ezithinta umzimba wabo ngendlela efihlekile.
Indaba eqinile yaqala ngobunye ubusuku lapho uNomonde, udadewabo omncane, ebona uGugu eqhamuka endlini yakhe eyongena endlini kamalume uSmanga. UNomonde wayengalali kahle ngalobobusuku, wabe esemlandela ngokuthula ukuze abone ukuthi kwenzakalani. Wafika wama ngemuva kwewindini elingemuva, lapho kwakukhona ukukhanya okuncane okuvela ekameleni likamalume.
Akakholwanga yilokho akubona. Ezwa kuqala umsindo wowesifazane okhalayo ngokujabula ahhh... mmmm... yebo malume... sheshisa... ngiyakuthanda... umsindo ophuma emlonyeni kagogo wakhe omncane. Wathuka kakhulu uNomonde, ezibuza ukuthi ngabe kwenzakalani endlini kamalume wabo. Wathi esekhoba kancane ewindini, wabona into eyamshayisa ingqondo: udadewabo uGugu emile edunusele, ebambe udonga ngezandla zombili, umalume uSmanga emsheshisa ngemuva, ebhebha umthondo wakhe omkhulu ngamandla phakathi kwamathanga kaGugu.
Umthondo kamalume uSmanga wawumkhulu ngempela, uyisigodo esiqinile esidlebesi, ugcwele imithambo, uGugu ebhebhezwa kangangokuthi umzimba wakhe wonke uyanyakaza phambili naphambili njalo. Amabele kaGugu ayenyakaza ngendlela emnandi, izinqa zakhe ziyashayisana nodonga ngenxa yamandla kamalume. Umalume wayembambe okhalweni, emdonsa kuye njalo lapho efaka umthondo wakhe wonke phakathi kwenkomishi kaGugu emanzi kakhulu. Umsindo wempama wawuzwakala kancane phah... phah... phah... kanye nomsindo wamanzi kaGugu athi chu... chu... chu... njalo lapho umthondo kamalume uphuma uphinde ungena.
UNomonde wavele wazizwa eqhanyelwa phansi, inkomishi yakhe yaqala ukuba manzi ngokuzumayo. Wayebuka indlela udadewabo abhebhezwa ngayo ngendlela emnandi kangaka, kangangokuthi noGugu wayekhala ngokujabula okukhulu, ezibamba ukuze angakhali kakhulu. Umthondo kamalume wawudla ngokuba mkhulu, uGugu ebonakala ejabulela wonke umzuzwana walokho. Bathi bangaqeda, umalume wakhipha umthondo wakhe, waqhanyelwa phakathi kwamathanga kaGugu, echitha isende sakhe elishisayo emhlane nasezinqeni zikaGugu.
UNomonde wabaleka ngokuthula eqonde endlini yakhe, engena ngaphansi kwamafusi akhe. Akalalanga ngalobobusuku. Wayesekopa ecabanga ngamalume, indlela abebhebha ngayo uGugu, amandla akhe, umthondo wakhe omkhulu, nomsindo kaGugu okhalayo ngokujabula. Umzimba kaNomonde wawushisayo kakhulu, wazithinta phansi ecabanga ukuthi ngabe uyena obhebhezwa kangaka.
Le ndaba ayipheli lapha, bakwethu. Ingxenye yesibili izolandela maduze, ngizoxoxa okwenzeka ngemuva kwalokhu, ikakhulukazi ngendlela uNomonde azibhekana ngayo nemizwa yakhe entsha. Izinto ezinjengale zenzeka emakhaya amaningi, lapho inkanuko ivusa izinto ezingalindelekile phakathi kwabantu abaseduze. Kungenzeka ukuthi nawe uke wabhekana nesimo esifanayo, noma ucabanga ngesihlobo sakho ngendlela engafanele.Shiya amazwana akho ngezansi, uxoxe ngalokhu ngokuvulekile. Njengomqapheli wezocansi, ngithi kini: khulumani ngezinto ezinjengale ngaphambi kokuba ziqhume zibe yinkinga enkulu. Hlalani niphephile, futhi nijabulele ucansi ngendlela ephephile nevumelanayo.Umqapheli wezocansi kanye nobudlelwano eNingizimu Afrika
0 Amazwana